Omgangsrecht voor de kinderen na een echtscheiding

Kinderen hebben recht op omgang met beide ouders. Ook na de scheiding. Dan wordt dit recht het omgangsrecht genoemd. Het is belangrijk dat beide ouders hier goede afspraken over maken, zodat het omgangsrecht goed ingevuld kan worden na de echtscheiding. De afspraken worden opgenomen in een omgangsregeling. Deze regeling zorgt ervoor dat de kinderen en ouders precies weten wat zij kunnen verwachten. Het biedt een kader én zorgt voor structuur en duidelijkheid. De omgangsregeling moet opgenomen worden in het ouderschapsplan, dat samen met het verzoek tot echtscheiding ingediend moet worden bij de rechtbank door een advocaat of bevoegd mediator.

Het recht op contact met beide ouders

Alle kinderen hebben het recht om beide ouders te kunnen zien. Dit is een verplicht recht in Nederland. Wanneer een van de ouders weigert om akkoord te gaan met een omgangsregeling, dan kan de rechter dat eenduidig opstellen, waarbij beide ouders zich moeten houden bij wet.

Kan het omgangsrecht ontzegd worden?

Het recht op omgang is verplicht, maar dit recht kan ook ontzegd worden. Dit is het geval wanneer het beter is voor het kind om juist geen contact meer te hebben met de vader of de moeder. Dit moet door de rechter uitgesproken worden en hierbij is het zeer belangrijk dat je goede bewijzen in kunt dienen. Het recht op omgang wordt vaak ontzegd wanneer je duidelijk aan kunt tonen dat de omgang fysieke of mentale schade oplevert bij het kind, de ouder bijzonder ongeschikt is voor omgang met het kind of er andere zwaarwegende belangen zijn die omgang onmogelijk maken.

Is het kind ouder dan 12 en heeft het kind zelf grote bezwaren tegen de omgang met een van de ouders? Ook dan kan het recht op omgang ontzegd worden.

Hoe zet je een omgangsregeling op?

De omgangsregeling is een belangrijk gedeelte van de stappen die je moet zetten om de echtscheiding rond te krijgen. Het is relatief makkelijk om een regeling op te zetten wanneer je nog goed kunt communiceren met je partner. Jullie gaan dan samen aan tafel zitten om afspraken te maken, waarbij de belangen van de kinderen vooral naar voren gebracht worden. Er kan een regeling gemaakt worden met betrekking tot de weekenden, een bredere regeling of zelfs een complete co-ouderschapsregeling, of birdnesting.

Komen jullie er niet uit?

Niet alle stellen komen er zelf uit bij het opstellen van een omgangsregeling. Wanneer de communicatie al verzuurd is, is het niet makkelijk om samen afspraken te maken. Zeker niet wanneer het gaat om de kinderen. Je hebt dan verschillende opties. Je kunt kiezen voor een mediator. Dit is een expert die het overleg begeleidt, waardoor je constructieve afspraken kunt maken met je partner. Dat is een oplossing die goed past bij stellen die wel afspraken willen maken, maar dit zelf niet kunnen.

Is die optie al verleden tijd? Dan wordt het een zaak voor de rechter. Kinderen ouder dan 12 jaar worden ook voor de rechter gevraagd, omdat hun mening van belang is. Dat kan een flinke stap zijn voor de kinderen. Vindt jouw kind dat veel te eng? Dan kan hij of zij een brief schrijven aan de rechter, wat een tussenoplossing is die lang niet altijd werkt omdat het opstellen van wensen op schrift niet direct makkelijk is voor kinderen.

Daarom wordt vaak eerst geprobeerd om samen – al dan niet met een mediator – tot oplossingen te komen. Dat is beter voor de kinderen en vaak ook beter met het oog op de kosten.

Voor wie geldt het omgangsrecht eigenlijk?

Omgangsrecht geldt niet alleen voor de ouders met gezag en erkenning. Het geldt ook voor de biologische vader die het kind niet erkend heeft, bloedverwanten in de tweede groot (oma’s, opa’s, ooms en tantes) en pleegouders die het kind langer dan een jaar in huis gehad hebben.

Oma’s en opa’s lopen vaak tegen de situatie op, omdat zij vaak geen recht op omgang af kunnen dwingen. Dit kunnen zij uitsluitend wanneer zij een essentiële bijdrage geleverd hebben aan de opvoeding van hun kleinkind en dit aan kunnen tonen. Kunnen zij dit niet, dan kunnen zij geen omgangsrecht afdwingen via de rechter. Het is aan de ouders om dit mee te nemen in een eventuele regeling. Nu of op de iets langere termijn wanneer de situatie genormaliseerd is.